BỆNH TAY CHÂN MIỆNG VÀ CÁCH PHÒNG TRÁNH
Tay chân miệng là một trong những bệnh thường gặp ở trẻ em, nhất là trẻ dưới 5 tuổi, việc phát hiện sớm và chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh và ngăn ngừa các hệ lụy nghiêm trọng do bệnh gây ra.
Tay chân miệng là một bệnh lý truyền nhiễm do virus đường ruột gây ra. Trong đó Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71) là hai chủng virus thường gặp nhất. EV71 ít gặp hơn Coxsackievirus A16 nhưng các trường hợp mắc bệnh tay chân miệng do nguyên nhân này có diễn biến nhanh chóng và dễ gây ra các biến chứng nguy hiểm hơn.
Bệnh tay chân miệng lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa và có thể lây nhiễm từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ các nốt mụn nước, chất nôn, nước bọt, phân,… của người bệnh. Bệnh xảy ra quanh năm và có nguy cơ bùng phát thành dịch vào khoảng tháng 2-4 và từ tháng 9-12, nhất là ở những khu vực nóng ẩm, vệ sinh kém.
Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng: Tay chân miệng là một bệnh lý lành tính nhưng nếu bệnh không được chăm sóc và điều trị đúng cách, kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm màng não, viêm não, phù phổi,… thậm chí gây tử vong ở trẻ. Do đó, bố mẹ nên chủ động trang bị cho mình các kiến thức cần thiết về bệnh này, từ đó phát hiện bệnh sớm ở trẻ và có các xử lý an toàn, phù hợp nhất.
* Các triệu chứng phổ biến của bệnh tay chân miệng ở trẻ mà bố mẹ cần nắm rõ gồm:
- Giai đoạn ủ bệnh: kéo dài 3-7 ngày sau khi trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh, các triệu chứng chưa xuất hiện rõ. Trẻ gần như không có dấu hiệu bất thường.
- Giai đoạn khởi bệnh: kéo dài 1-2 ngày. Trẻ bắt đầu sốt (có thể sốt ở mức độ hoặc nhẹ tùy vào cơ địa của từng trẻ), mệt mỏi, đau nhức cơ, đau họng, biếng ăn, tiêu chảy.
- Giai đoạn toàn phát: kéo dài 3-10 ngày. Trẻ xuất hiện các triệu chứng đặc trưng của bệnh tay chân miệng gồm:
+ Loét miệng: Vết loét có màu đỏ, dạng như phỏng nước, đường kính từ 2-3mm. Các vết loét này xuất hiện nhiều ở niêm mạc miệng, lưỡi, lợi khiến trẻ tăng tiết nước bọt, đau miệng, nhất là khi nuốt thức ăn. Điều này khiến trẻ cảm thấy ăn không ngon miệng, biếng ăn.
+ Xuất hiện nhiều nốt ban có dạng phỏng nước trên cơ thể: Các nốt mụn nước này có kích thước từ 2-10mm, mọc thành từng vùng, chủ yếu ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Chúng có thể lồi trên da hoặc ẩn dưới da, không gây đau. Ngoài ra, các nốt mụn nước này có thể xuất hiện ở vùng mông, gối, trên nền ban hồng. Thông thường, nốt ban sẽ tồn tại trong khoảng 7 ngày, không vỡ loét hay gây bội nhiễm, sau khi biến mất sẽ để lại vết thâm.
Để chủ động phòng chống bệnh Tay chân miệng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân và cộng đồng cần thực hiện các biện pháp sau:
1. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.
2. Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; Vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); Đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; Không mớm thức ăn cho trẻ, không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; Không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.
3. Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
4. Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
5. Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.
6. Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đưa trẻ đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.
Kiểm tra sức khỏe cho trẻ tại Trường mầm non Anh Đào – Đà Lạt
Bài/ảnh: BS Nguyễn Quốc Huy – Nguyễn Thơm (CDC Lâm Đồng)