Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết ngày mưa
Dịch bệnh đang có xu hướng gia tăng do mùa mưa đang đến. Mùa mưa là mùa phát triển của muỗi, đặc biệt là muỗi truyền bệnh, trong đó đáng chú ý nhất là muỗi vằn mang virus Dengue gây bệnh sốt xuất huyết, cho nên được gọi là sốt xuất huyết Dengue (SXHD).
Tại tỉnh Lâm Đồng, tính đến ngày 06/6/2022 tổng số ca mắc bệnh sốt xuất huyết trên địa bàn toàn tỉnh ghi nhận 295 ca bệnh sốt xuất huyết, các địa phương ghi nhận số ca mắc SXH tăng so với cùng kỳ là thành phố Bảo Lộc, huyện Bảo Lâm , Di Linh và Đam Rông .
Nguyên nhân và đường lây truyền của bệnh SXHD
Bệnh SXHD là do một loại virus có tên là Dengue lây lan cho người bởi muỗi vằn mang virus Dengue đốt người. Virus Dengue có 4 type huyết thanh (DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4). Ở Việt Nam có cả 4 type huyết thanh này, có nghĩa là một người đã mắc SXHD type1 (DEN-1) vẫn có thể mắc các type huyết thanh khác. Người bị nhiễm virus Dengue do muỗi mang virus Dengue đốt, qua vết đốt, virus từ tuyến nước bọt của muỗi sẽ vào máu người rồi gây bệnh SXHD. Đặc biệt, muỗi vằn đốt, hút máu và truyền virus Dengue cả ban ngày, cả ban đêm nhất là sáng sớm và chiều tối.
Triệu chứng bệnh sốt xuất huyết Dengue
Đầu tiên (giai đoạn 1), các triệu chứng bệnh thường rất khó phân biệt với các loại sốt virus thông thường, đó là biểu hiện sốt cao (39 – 40 o C), đột ngột trong 1 hoặc 2 ngày đầu, sau đó bệnh chuyển sang giai đoạn 2, tức từ ngày thứ 3 cho đến ngày thứ 7 kể từ khi bị sốt, các triệu chứng nặng của bệnh bắt đầu được nhận thấy như xuất huyết dưới da (ở mặt trước hai cẳng chân, mặt trong của cánh tay, bụng, đùi), chảy máu cam, chảy máu chân răng, thậm chí xuất huyết nội tạng (xuất huyết tiêu hóa, xuất huyết tiết niệu, rối loạn kinh nguyệt ở nữ giới…). Khi chuyển sang giai đoạn 3, đó là giai đoạn hồi phục (người bệnh hết sốt và thể trạng bắt đầu tốt dần lên, có cảm giác thèm ăn, huyết động bắt đầu ổn định và người bệnh đi tiểu nhiều, các xét nghiệm tiểu cầu tăng dần lên và trở về trạng thái bình thường). Tuy vậy, những bệnh nhân nặng, từ giai đoạn này sẽ xuất hiện biến chứng diễn tiến rất khó lường.
Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết Dengue
Trước hết phải kể đến là sốc do mất máu, thoát huyết tương. Bởi vì, virus Dengue làm tăng tính thấm mao mạch gây thoát huyết tương, làm cô đặc máu dẫn đến sốc khiến máu bị đẩy ra ngoài. Nếu tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến dịch huyết tương có thể ứ đọng trong màng não qua các thành mạch, gây phù não và các hội chứng về thần kinh, dẫn đến hôn mê. Thoát huyết tương có thể bị tràn, xâm nhập vào đường hô hấp, gây viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm phổi hoặc phù phổi cấp, nếu không được cấp cứu, tính mạng của người bệnh có thể bị đe dọa.
Tiếp đến là biến chứng gây tụt huyết áp đột ngột do mất máu và thoát huyết tương nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn đến xuất huyết não, rất dễ vong. Và cũng từ các biến chứng này có thể dẫn đến suy tim do chảy máu liên tục, khiến tim không đủ máu tuần hoàn.
Một khi tim không đủ sức bơm máu, cộng với dịch huyết tương xuất huyết khiến màng tim bị tràn dịch gây ứ đọng, thêm vào đó thận phải làm việc hết công suất để bài tiết huyết tương qua nước tiểu. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến suy thận cấp.
SXHD có thể dẫn đến 2 biến chứng về mắt, đó là mù đột ngột do xuất huyết võng mạc, làm cho mạch máu của võng mạc tổn thương khiến thị lực giảm sút hoặc xuất huyết trong dịch kính mắt (dịch kính mắt là một loại chất nhầy trong nhãn cầu giúp con người nhìn rõ mọi vật). Khi bị xuất huyết, lớp dịch này sẽ bị che phủ và hòa tan khiến người bệnh gần như mù mắt.
Với phụ nữ đang mang thai, nếu bị SXHD trong những ngày đầu mắc bệnh, bà bầu có thể bị sốt cao, khiến nhịp tim thai đập nhanh hơn, làm ảnh hưởng đến thai nhi. Những ngày tiếp theo, bà bầu có nguy cơ giảm tiểu cầu dẫn đến hiện tượng chảy máu. Nếu bị sốt xuất huyết trong những tháng đầu của thai kỳ, bà bầu rất dễ bị sẩy thai. Vì vậy, biến chứng do SXHD là cực kỳ nguy hiểm không được chủ quan, xem nhẹ.
Phun hóa chất diệt muỗi tại huyện Đam Rông
Trong thời gian này các huyện/thành phố trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng đã và đang tổ chức các chiến dịch vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng (bọ gậy) phòng chống sốt xuất huyết, tổ chức giám sát chặt chẽ tình hình bệnh nhân trên địa bàn, nắm chắc các ổ dịch sốt xuất huyết hiện có và mới phát sinh; Phun hóa chất xử lý triệt để ngay khi phát hiện các ổ dịch, không để dịch bùng phát, lan rộng, kéo dài. Xác định các điểm có nguy cơ cao và tổ chức phun hóa chất chủ động theo quy định của Bộ Y tế.
BS Ka Sum ( CDCLâm Đồng)