Khẩn trương xử lý môi trường sau ngập lụt nhằm phòng chống ô nhiễm và dịch bệnh

Ngay sau khi nước rút, công việc dọn dẹp cần được tiến hành khẩn trương và triệt để. Người dân thu gom bùn đất, rác thải còn tồn đọng trong và xung quanh nhà, làm sạch nền nhà, vật dụng và phơi khô đồ đạc bị ngập nước. Hệ thống thoát nước được khơi thông, bụi rậm được phát quang và các vũng nước đọng được lấp lại để hạn chế sự phát triển của muỗi và côn trùng. Những nhà vệ sinh bị hư hỏng nhẹ cần được sửa chữa ngay, còn trường hợp hỏng nặng phải đào hố vệ sinh tạm ở nơi cao ráo, xa nguồn nước và có nắp đậy kín để ngăn chặn phát tán mầm bệnh. Rác thải sinh hoạt được thu gom tập trung để chôn lấp hoặc đốt nhằm hạn chế ô nhiễm.

          Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất sau lũ là đảm bảo nguồn nước sinh hoạt an toàn. Nước cần được lọc qua vải sạch để loại bỏ rác lớn, sau đó cho khoảng 1g phèn chua vào mỗi gáo nước, khuấy đều và để lắng trong 30 phút. Để khử trùng, có thể đun sôi nước đến 100°C trong ít nhất một phút hoặc dùng Chloramin B và các chế phẩm được Bộ Y tế cấp phép theo đúng hướng dẫn. Nước sau khi xử lý phải được đựng trong vật dụng sạch, có nắp đậy toàn bộ để tránh nhiễm bẩn trở lại.

          Việc xử lý xác động vật chết cũng được tiến hành ngay nhằm ngăn chặn ô nhiễm và mầm bệnh. Xác động vật phải được chôn tại vị trí cao, cách sông hồ ít nhất 50m và cách giếng nước 30m, hố chôn sâu tối thiểu 0,8m, rắc vôi hoặc phun dung dịch khử trùng trước khi lấp đất và nén chặt. Sau đó, khu vực xử lý được làm sạch và khử trùng để bảo đảm an toàn môi trường.

          Song song với hoạt động vệ sinh tại hộ gia đình, các địa phương tăng cường kiểm soát các cơ sở sản xuất, kho hóa chất và khu xử lý rác nhằm ngăn chặn nguy cơ rò rỉ, phát tán chất độc hại sau mưa lũ. Công tác giám sát dịch bệnh ở người và vật nuôi cần được đẩy mạnh để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và xử lý kịp thời. Người dân tiếp tục duy trì thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, trước khi chế biến thực phẩm và sau khi đi vệ sinh nhằm hạn chế nguy cơ mắc bệnh.

Sau ngập lụt, môi trường ẩm ướt, nước bẩn và rác thải tồn đọng tạo điều kiện cho nhiều loại bệnh lây lan. Một số bệnh dễ bùng phát gồm tiêu chảy, tả, lỵ và thương hàn do sử dụng nước hoặc thực phẩm nhiễm khuẩn; viêm da và nấm da do tiếp xúc với nước bẩn; sốt xuất huyết do muỗi sinh sôi mạnh tại các vũng nước đọng; đau mắt đỏ khi môi trường ô nhiễm; bệnh leptospirosis do tiếp xúc với nước lũ có chứa nước tiểu động vật; cùng với đó là các bệnh đường hô hấp vì thời tiết ẩm và môi trường dễ sinh nấm mốc. Vì vậy, việc chủ động triển khai đồng bộ các biện pháp xử lý môi trường và phòng bệnh ngay sau khi nước rút đóng vai trò then chốt trong bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống và giảm thiểu tối đa nguy cơ dịch bệnh sau thiên tai.

Tác giả: Văn Tiến CDC