TỰ MUA VÀ SỬ DỤNG THUỐC - THÓI QUEN NGUY HIỂM
Hiện nay, cùng với sự phát triển của xã hội, ý thức chăm sóc sức khỏe của người dân cũng được nâng cao. Tuy nhiên, không phải người dân nào cũng có hiểu biết đúng đắn trong việc sử dụng thuốc. Nhiều người thường có thói quen tự ý dùng thuốc mỗi khi mắc phải một số triệu chứng thông thường như: ho, sốt, đau đầu, mất ngủ, cảm thấy không được khỏe hoặc người bệnh dùng đơn thuốc của người khác (nhất là đơn thuốc tham khảo trên mạng), hoặc dùng đơn thuốc của chính mình dùng từ lâu để tự chữa bệnh…Tự dùng thuốc sẽ gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, gây nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của chính người dùng thuốc và cộng đồng.
Ngoài ra việc này cũng có thể rất nguy hiểm do những tác hại không thể lường trước được. Trong đó dị ứng thuốc, tương tác bất lợi giữa các thuốc với nhau hoặc thuốc làm che lấp các triệu chứng nên không phát hiện sớm những căn bệnh nguy hiểm có những biểu hiện ban đầu giống những bệnh thông thường khác. Việc quá tải ở các cơ sở y tế, bận rộn trong công việc, sự thuận tiện và dễ dàng trong việc tự mua thuốc, sự phát triển của mạng xã hội càng khiến nhiều người mắc phải thói quen nguy hiểm này.
Tự ý dùng thuốc không đúng cách, không đúng bệnh hoặc thói quen mua thuốc theo toa cũ không được theo dõi của Bác Sĩ có thể gây kháng thuốc, sốc thuốc nguy hiểm đến tính mạng, các tác dụng phụ không mong muốn…Sử dụng bừa bãi thuốc kháng sinh không đúng liều, không đúng bệnh dễ gây ra tình trạng kháng thuốc, đa kháng thuốc. Đến khi thực sự cần thiết thì các thuốc kháng sinh này không còn hiệu quả làm khó khăn và thất bại trong điều trị. Ngoài ra, hầu hết tất cả các loại thuốc kể cả thực phẩm chức năng đều chuyển hóa và đào thải qua gan, thận nên chúng ta có thể vô tình làm tổn thương hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh sẵn có của các cơ quan này.
Việc sử dụng thuốc cần đúng người, đúng bệnh, đúng thuốc, đúng liều và cần thiết để hạn chế tối đa tác dụng phụ, tốn kém thêm thời gian và chi phí không đáng có. Việc sử dụng thuốc cần phải có chỉ định, theo dõi của Bác Sĩ sau khi đã được chẩn đoán bệnh, chúng ta không nên vì sự tiện lợi trước mắt mà đánh đổi sức khỏe và tính mạng của bản thân, người thân mình.
Khi gặp các vấn đề về sức khỏe, người dân cần đi khám bác sỹ để được tư vấn, kê đơn thuốc phù hợp, tránh các tác dụng không mong muốn (ảnh minh họa)
Thường gặp nhất là trường hợp người bệnh sau khi được bác sĩ chữa khỏi bệnh một thời gian dài, bệnh tái phát với các triệu chứng khá giống như trước, thế là họ tự ý dùng lại đơn thuốc cũ, mua thuốc dùng y hệt như trước đây. Đặc biệt, trường hợp bệnh nhi được mẹ mua thuốc theo đơn cũ để sử dụng cũng khá phổ biến. Một số người bệnh khác khi thấy người quen đã bị bệnh có vẻ giống như bệnh của mình hiện giờ thì tìm cách mua thuốc theo đơn của người quen để tự sử dụng. Tình trạng đáng báo động hơn nữa là vấn đề tự ý dùng thuốc qua thông tin trên mạng Internet. Nhiều người bệnh khi gặp các vấn đề về sức khỏe, lo lắng tìm kiếm thông tin trên mạng Internet, thấy trường hợp nào giống như các triệu chứng của mình là mua thuốc theo như đơn trên mạng về sử dụng mà không cần đến bác sĩ.
Đã có nhiều trường hợp người bệnh tự ý dùng thuốc, sau đó phải nhập viện, nhẹ thì bị kích ứng da, nổi mẩn da, nặng thì sốt, hôn mê...Những trường hợp nêu trên đều thuộc vấn đề “Tự dùng thuốc” nói chung. Người bệnh gặp tác dụng không mong muốn, có thể nguy hiểm nếu:
-Thuốc sử dụng là thuốc thuộc loại bán theo đơn (kháng sinh và corticoid) sử dụng lâu dài sẽ gây tác dụng phụ, gây kháng thuốc.
-Tự ý dùng thuốc ở người hoàn toàn thiếu hiểu biết về thuốc.
- Dùng thuốc không đúng che lấp dấu hiệu “cấp cứu ngoại khoa” (tức là phải được nhập viện để được mổ cấp cứu). Ví dụ, khi bị đau bụng không rõ nguyên nhân mà vội dùng thuốc giảm đau, bụng hết đau nhưng bệnh vẫn còn (như viêm ruột thừa, chửa ngoài tử cung...), người bệnh không đi viện khám để được phát hiện và mổ cấp cứu kịp thời, đôi khi hậu quả vô cùng nguy hiểm.
-Tự dùng thuốc cũng có thể làm cho bệnh nhẹ trở thành bệnh nặng vì không được chữa trị bằng thuốc đúng cách.
- Bác sỹ khi kê đơn thuốc cho người bệnh thì đơn thuốc đó là: dành cho một cá nhân cụ thể được dùng trong một thời điểm cụ thể. Cần xem mỗi người là một “cá nhân” trong dùng thuốc.
Vì vậy, người bệnh khi gặp các vấn đề về sức khỏe, cần đi khám bác sỹ để được tư vấn, kê đơn thuốc phù hợp, tránh các tác dụng không mong muốn, vừa mất tiền vừa không khỏi bệnh, thậm chí còn khiến bệnh tiến triển nặng thêm.
Thái Tuyền(CDC Lâm Đồng)