HƯỞNG ỨNG NGÀY HEN TOÀN CẦU
Ngày Hen toàn cầu (World Asthma Day) do Tổ chức phòng, chống hen toàn cầu (GINA) khởi xướng từ năm 1998. Ngày hen toàn cầu năm 2024 được tổ chức vào tuần 1 tháng 5 để nâng cao nhận thức về bệnh hen trên toàn thế giới. GINA đã chọn thông điệp “Trao quyền giáo dục về bệnh hen suyễn” làm chủ đề cho Ngày Hen Toàn cầu năm 2024. GINA nhấn mạnh sự cần thiết phải trao quyền cho những người mắc bệnh hen suyễn với nền giáo dục phù hợp để quản lý bệnh của họ và nhận biết khi nào cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ y tế. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe được kêu gọi nâng cao nhận thức của họ về tỷ lệ mắc bệnh và tử vong liên tục có thể tránh được do hen suyễn, cũng như các bằng chứng được công bố về quản lý hiệu quả bệnh hen suyễn, để họ được trang bị các thông tin đáng tin cậy và phương pháp điều trị tối ưu cho bệnh nhân của mình.
Hen phế quản là một bệnh viêm đường hô hấp mạn tính, được khởi phát bởi các yếu tố kích thích (thường là tác nhân dị ứng), gây khó thở và cản trở hoạt động của người bệnh. Hen phế quản là bệnh nghiêm trọng nhưng chỉ cần điều trị và kiểm soát bệnh tốt sẽ đảm bảo được chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Phần lớn gánh nặng bệnh tật và tử vong do hen xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. GINA cố gắng giảm bớt gánh nặng này bằng cách khuyến khích các nhà lãnh đạo chăm sóc sức khỏe tiếp cận với các loại thuốc hiệu quả, đảm bảo chất lượng.
Bên cạnh việc bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán đúng bệnh, giáo dục bệnh nhân điều trị thuốc theo đúng phác đồ, đúng kỹ thuật, thì việc giáo dục cho bệnh nhân biết về các phương pháp không dùng thuốc cũng vô cùng quan trọng.
Các phương pháp không dùng thuốc bao gồm:
- Cai thuốc lá và tránh khói thuốc lá trong môi trường: Ngay lần khám bệnh đầu tiên, khuyến khích người bị hen hút thuốc cai thuốc lá, tránh phơi nhiễm khói thuốc trong môi trường, đánh giá những bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá hơn 10 gói/năm để tìm Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc chồng lấp hen - COPD, bởi tình trạng này có thể cần đến các phương pháp điều trị bổ sung.
- Hoạt động thể chất: Khuyến khích người bệnh hen tham gia hoạt động thể chất đều đặn, cung cấp cho bệnh nhân lời khuyên về phòng ngừa và xử trí cơn co thắt phế quản do vận động.
- Tránh tiếp xúc với tác nhân dị ứng như: Bụi nhà, lông động vật, phấn hoa, hoá chất trong thực phẩm,...
- Tránh các loại thuốc có thể khiến hen trở nặng: Dặn dò bệnh nhân hen cần khai rõ tiền sử mắc bệnh hen khi đi khám bệnh, sử dụng thuốc điều trị các bệnh lý khác.
- Tiêm vắc xin phòng cúm hàng năm, phòng phế cầu,...
- Thực đơn lành mạnh: Khuyến khích bệnh nhân Hen sử dụng thực đơn nhiều trái cây và rau nhằm tăng cường sức khỏe tổng quát.
- Giảm cân: Đối với những bệnh nhân béo phì bị Hen, một chương trình giảm cân cộng với vận động hiếu khí và mạnh mẽ hai lần mỗi tuần có hiệu quả hơn so với chỉ giảm cân đơn độc.
- Tập thở: Tập thở có thể bổ sung lợi ích vào liệu pháp hen dùng thuốc đối với các triệu chứng và chất lượng cuộc sống, nhưng không cải thiện chức năng hô hấp hoặc làm giảm nguy cơ đợt kịch phát.
- Tránh chất ô nhiễm không khí ngoài trời/hoặc tình trạng thời tiết: Trong lúc tình trạng môi trường bất lợi (thời tiết rất lạnh hoặc ô nhiễm không khí cao), có thể hữu ích khi ở trong nhà có môi trường được kiểm soát và tránh hoạt động thể chất nặng ở ngoài trời.
- Tham gia câu lạc bộ Hen – COPD tại cơ sở y tế: Được tư vấn, giáo dục về bệnh Hen, giúp bệnh nhân Hen và người nhà tự nhận biết các triệu chứng khởi phát cơn hen để xử trí và đưa đến cơ sở y tế kịp thời.
Khi có những triệu chứng nghi ngờ Hen phế quản, hãy đến cơ sở Y tế gần nhất để được khám, tư vấn, phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời bệnh Hen phế quản. Kiểm soát tốt bệnh Hen là góp phần giảm gánh nặng chi phí do điều trị, giảm tỉ lệ tử vong và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Mỹ Huyền – Nguyễn Thơm (CDC Lâm Đồng)