Tăng cường các biện pháp phòng bệnh viêm não do vi rút Herpes simplex (HSV)
Viêm não do virus Herpes simplex gây ra bởi virus Herpes simplex loại 1 (HSV-1) hoặc loại 2 (HSV-2). HSV-1 gây viêm não ở trẻ em (ngoài giai đoạn sơ sinh), người lớn và là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm não lẻ tẻ trên toàn thế giới. HSV-2 thường gây viêm não ở trẻ sơ sinh và người suy giảm miễn dịch. Viêm não do virus Herpes simplex gây ra tỷ lệ mắc bệnh và tử vong đáng kể ở cả người lớn và trẻ em mặc dù đã được điều trị bằng thuốc kháng virus. Mặc dù viêm não do virus Herpes simplex là một bệnh hiếm gặp, nhưng nếu không được điều trị, tỷ lệ tử vong lên đến 70%, và chỉ một tỷ lệ nhỏ người bệnh hồi phục hoàn toàn.
Nhằm chủ động phát hiện sớm, triển khai kịp thời các biện pháp dự phòng, chẩn đoán và điều trị bệnh viêm não do vi rút Herpes simplex, Sở Y tế Lâm Đồng yêu cầu các đơn vị nghiêm túc triển khai thực hiện một số nội dung sau:
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh
- Chủ trì giám sát thường xuyên các trường hợp viêm não, viêm màng não do vi rút tại cộng đồng và cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh.
- Tăng cường công tác truyền thông, tuyên truyền về dấu hiệu nhận biết, nguồn lây nhiễm vi rút HSV; các đường lây truyền (tiếp xúc trực tiếp, đường sinh dục, lây truyền mẹ - con); biện pháp phòng lây nhiễm HSV trong sinh hoạt hằng ngày và chăm sóc y tế. Truyền thông bằng nhiều hình thức đa dạng như: truyền thông trực tiếp tại cộng đồng; truyền thông trên phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, hệ thống truyền thanh cơ sở. Ưu tiên truyền thông cho các nhóm nguy cơ (phụ nữ mang thai, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ; người suy giảm miễn dịch, người mắc bệnh mạn tính).
- Tổ chức tập huấn, hướng dẫn cho tuyến dưới về: Điều tra dịch tễ, thu thập thông tin yếu tố nguy cơ (tiền sử nhiễm HSV, tiếp xúc nguồn lây, đối tượng nguy cơ cao) nhận biết sớm các dấu hiệu nghi ngờ viêm não do HSV; các biện pháp dự phòng lây nhiễm HSV tại cộng đồng và cơ sở y tế.
Trung tâm Y tế các khu vực, đặc khu
- Chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, y tế cơ sở: Hướng dẫn người dân thực hiện vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; không dùng chung đồ dùng cá nhân (khăn mặt, ly uống nước, bàn chải…) với người nghi hoặc mắc HSV; tránh tiếp xúc trực tiếp với tổn thương mụn nước, loét do HSV.
- Tuyên truyền quan hệ tình dục an toàn; khuyến cáo không quan hệ tình dục khi có tổn thương HSV sinh dục.
- Phối hợp với các cơ sở sản khoa: Theo dõi, tư vấn cho phụ nữ mang thai có tiền sử hoặc nghi ngờ nhiễm HSV; hướng dẫn biện pháp dự phòng lây truyền mẹ - con.
- Theo dõi chặt chẽ và tư vấn kịp thời đối với các trường hợp trẻ sơ sinh có nguy cơ phơi nhiễm vi rút HSV; người suy giảm miễn dịch và người đang trong quá trình điều trị ức chế miễn dịch.
- Thực hiện báo cáo định kỳ, đột xuất các trường hợp viêm não nghi do vi rút HSV về Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh theo quy định. Chủ động phối hợp điều tra, xử lý khi phát hiện ca bệnh nặng hoặc bất thường.
Các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn tỉnh
- Tăng cường phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ viêm não do vi rút Herpes; thực hiện chẩn đoán, điều trị, chuyển tuyến kịp thời theo đúng hướng dẫn chuyên môn của Bộ Y tế.
- Thực hiện nghiêm các quy định về: Rửa tay thường quy và rửa tay tăng cường; sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân khi tiếp xúc với người bệnh hoặc dịch tiết; thu gom, xử lý chất thải y tế đúng quy định.
- Nâng cao cảnh giác đối với người bệnh có các triệu chứng: Sốt kèm rối loạn ý thức, co giật; dấu hiệu thần kinh khu trú; trẻ sơ sinh nghi nhiễm HSV.
- Thực hiện điều trị sớm theo phác đồ khi nghi ngờ viêm não do HSV; không trì hoãn điều trị đặc hiệu trong khi chờ kết quả xét nghiệm.
- Tư vấn cho người bệnh và người chăm sóc về: Các biện pháp phòng lây nhiễm HSV; không tiếp xúc trực tiếp với trẻ sơ sinh khi có tổn thương HSV đang hoạt động; tuân thủ điều trị, theo dõi tái khám theo chỉ định và không tự ý mua thuốc khi có các triệu chứng của bệnh, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Thái Tuyền (CDC Lâm Đồng)