Có cần thiết tiêm phòng dại sau khi bị chó, mèo cắn không?
Rất cần thiết tiêm phòng dại sau khi bị chó, mèo cắn. Dại không phải là bệnh mới, mặc dù vậy nỗi sợ hãi, quan niệm sai lầm và thông tin sai lệch về bệnh dại đang gây ra hàng chục đến hàng trăm ca tử vong thương tâm mỗi năm tại Việt Nam, trong khi đó, căn bệnh này hoàn toàn có thể phòng và điều trị dự phòng hiệu quả bằng vắc xin.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh dại phổ biến trên toàn thế giới. Mỗi năm có trên 10 triệu người bị súc vật dại hoặc nghi dại cắn phải được điều trị dự phòng bằng vắc xin dại.
Virus dại tồn tại trong cơ thể tất cả các loại động vật máu nóng như chó, mèo, dơi, chuột,... Động vật mắc bệnh dại sẽ truyền virus sang người chủ yếu qua tuyến nước bọt khi bị cào, cắn đôi khi là vết liếm. Vì vậy, cảnh giác với chó mèo thôi là chưa đủ vì không thể nhận diện được con vật nào đang mang virus dại.
Thông thường bệnh dại không có triệu chứng ngay lập tức, tùy theo vị trí vết cắn mà virus dại sẽ âm thầm “làm tổ” trong cơ thể người bệnh từ 1 đến 3 tháng sau đó mới phát dại. Nếu số vết cắn nhiều, sâu, vị trí cắn gần thần kinh trung ương và gần mạng lưới thần kinh (đầu, mặt, cổ đầu ngón tay, đầu ngón chân,…) thì thời gian ủ bệnh rất ngắn, virus dại sẽ gia tăng số lượng theo cấp số nhân, di chuyển dọc các dây thần kinh đến thẳng hệ thần kinh trung ương với tốc độ 12-24mm/ngày. Với tần suất tấn công nhanh và mạnh này, người bệnh sẽ có dấu hiệu sốt, tăng tiết đờm dãi, rối loạn tim mạch, co giật, xuất hiện ảo giác, các triệu chứng trên xuất hiện thành từng cơn, ngày càng dày hơn, mạnh hơn cuối cùng là suy hô hấp và tử vong trong 3-5 ngày sau khi nhiễm bệnh.
Thực tế, rất nhiều trường hợp nghĩ rằng chó nhà cào/cắn thì sẽ không sao, vì trước đó con chó không có biểu hiện khác thường. Cho đến khi con chó chết, người bệnh bất ngờ lên dại thì mới cuống cuồng đi tiêm vắc xin. Lúc này đã quá muộn, virus dại khi lên đến não thì không có thuốc nào chữa được.
Hiện tại không có cách điều trị hiệu quả cho bệnh dại sau khi các dấu hiệu lâm sàng xuất hiện. Tuy nhiên, bệnh có thể phòng ngừa được hiệu quả, an toàn bằng cách tiêm vắc xin phòng dại trước hoặc ngay sau khi bị phơi nhiễm. Dự phòng sau phơi nhiễm là điều trị ngay lập tức nạn nhân nghi bị động vật có virus dại cắn. Điều này giúp ngăn chặn sự xâm nhập của virus vào hệ thần kinh trung ương, giảm nguy cơ tử vong.
CẬP NHẬT CÁC ĐIỂM TIÊM VẮC XIN PHÒNG DẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÂM ĐỒNG
Thái Tuyền (CDC Lâm Đồng)