BỆNH TAY CHÂN MIỆNG
Bệnh Tay chân miệng là một bệnh lý dễ lây lan nhất là trong giai đoạn chuyển mùa. Đối tượng thường dễ mắc bệnh là trẻ em vì sức đề kháng của trẻ khá yếu. Cha mẹ cần hiểu biết đúng về bệnh để có thể ứng phó kịp thời, kiểm soát dịch bệnh một cách tốt nhất.
Bệnh Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm được lây từ người sang người, biểu hiện đặc trưng của bệnh đó là khiến vùng da bị tổn thương, vùng niêm mạc tồn tại dưới dạng phỏng nước tập trung chủ yếu tại miệng, lòng bàn tay, bàn chân.
Đường lây nhiễm chính của bệnh Tay chân miệng thông qua đường miệng, qua các chất tiết từ mũi, miệng, phân hay nước bọt của trẻ nhiễm bệnh. Vì vậy, những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao và phát triển thành ổ dịch như là mẫu giáo, nhà trẻ,...
Nguyên nhân
Nguyên nhân chính gây ra bệnh tay chân miệng là do virus thuộc họ virus đường ruột, điển hình là hai nhóm tác nhân Coxsackie A16 và Enterovirus 71 (EV71).
Khám sức khỏe cho trẻ tại Trường Mầm non Anh Đào – Đà Lạt
Dấu hiệu nhận biết
Cha mẹ cần chú ý, quan sát những dấu hiệu của trẻ để sớm phát hiện ra bệnh Tay chân miệng. Từ đó, việc chữa trị cho bé trở nên nhẹ nhàng và phòng trừ được các biến chứng nguy hiểm xảy ra. Xét về chẩn đoán lâm sàng, dấu hiệu của bệnh được chia thành các giai đoạn như sau:
Giai đoạn ủ bệnh: Trong giai đoạn ủ bệnh, trẻ không có nhiều biểu hiện về bệnh, bé vẫn sinh hoạt một cách bình thường. Thời gian của giai đoạn này kéo dài từ 03 đến 07 ngày.
Giai đoạn khởi phát của bệnh Tay chân miệng: Diễn ra trong vòng 01 đến 02 ngày với biểu hiện cụ thể của trẻ bao gồm đau họng (tổn thương, đau rát ở răng và miệng, chảy nước bọt nhiều), sốt nhẹ, quấy khóc, biếng ăn, tiêu chảy,...
Giai đoạn toàn phát: Là giai đoạn mà những triệu chứng của bệnh Tay chân miệng ở trẻ trở nên rõ ràng hơn. Điển hình là những biểu hiện: Viêm loét miệng là dấu hiệu thường thấy của trẻ bị Tay chân miệng. Loét miệng được phát hiện nhiều nhất tại hầu họng (gần lưỡi gà), niêm mạc vùng má, môi, lưỡi. Số lượng bắt đầu từ một đến vài vết loét trong miệng, kích cỡ từ 01 - 03 mm. Viêm loét miệng làm cho trẻ khó ăn, bỏ ăn, bỏ bú và tăng tiết nước bọt; Sốt: Đa số trẻ chỉ bị sốt nhẹ trong nhiệt độ từ 37,5 đến 38 độ C. Trường hợp trẻ sốt cao đến 39 - 40 độ C trong vòng 02 ngày trở lên, cha mẹ cần đưa con đến bệnh viện để điều trị. Vì đây có thể là biểu hiện của biến chứng nghiêm trọng; Phát ban trên da dưới dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, khuỷu tay và mông. Ban thường tồn tại trong một khoảng thời gian khá ngắn (khoảng dưới 07 ngày). Sau đó những vết phỏng có thể để lại thâm, không để sẹo và hiếm khi bị loét hoặc bội nhiễm.
Khám sức khỏe học sinh
Biến chứng
Cha mẹ nhận biết sớm được dấu hiệu của bệnh Tay chân miệng ở trẻ để có cách điều trị, chăm sóc tốt nhất. Từ đó, hạn chế được những biến chứng nguy hiểm do virus EV71 gây ra, có thể kể đến như: Biến chứng về não bộ: Dẫn đến một trong những bệnh viêm màng não, viêm não, viêm não tủy. Đồng thời kèm theo những biểu hiện như hay giật mình, đi không vững, mắt nhìn ngược, nhãn cầu bị rung hoặc giật,...Biến chứng về hệ hô hấp, tim mạch: Bệnh viêm cơ tim, tăng huyết áp, suy tim, trụy mạch có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện, xử lý nhanh chóng.
Phòng ngừa
Khi đang ở trong vùng dịch Tay chân miệng, cách tốt nhất để giảm thiểu lây nhiễm của bệnh là cần chủ động phòng ngừa bằng những biện pháp:
- Hạn chế tiếp xúc với người bệnh Tay chân miệng nếu không thực sự cần thiết.
- Trẻ bị mắc bệnh cần được cách ly tại nhà để tránh việc lây lan.
- Theo dõi, quan sát trẻ bị sốt trong vùng dịch bệnh, cần thiết nên đưa trẻ đi cách ly.
- Vệ sinh nơi ở của người bệnh bằng cách lau phòng, khử khuẩn toàn bộ giường bệnh, phòng bệnh bằng Cloramin B 2%.
- Xử lý những chất thải, quần áo, khăn trải giường của người bệnh và những dụng cụ chăm sóc được sử dụng lại theo quy trình của phòng bệnh lây qua đường tiêu hóa.
- Người nhà và nhân viên y tế cần rửa tay kháng khuẩn sau khi thay quần áo, tã hoặc tiếp xúc với phân, nước bọt,... của người bệnh.
Điều trị
Khi phát hiện một số dấu hiệu của bệnh Tay chân miệng, cha mẹ cần đưa trẻ đến thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa da liễu hoặc bệnh truyền nhiễm để chẩn đoán đúng bệnh.
Hiện nay, chưa có thuốc điều trị hay vắc xin phòng bệnh Tay chân miệng, tuyệt đối cha mẹ không nên tự mua thuốc cho trẻ uống, nên đưa trẻ đến khám và điều trị tại cơ sở y tế, uống thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Thái Tuyền (CDC Lâm Đồng)